Адыги большое значение отдавали природе, данный факт хорошо заметен в множественности названий календарных месяцев. Известный доктор филологический наук Таов Хазеша Талиевич посвятил одну их своих работ изучению вопроса происхождения и распространенности тех или иных названий месяцев года. В таблице ниже приведен обзор собранного им материала.

Название месяцев в адыгском календаре
Месяц

по

Ногмову Шоре

по

Мафедзову Сараби

Современное использование Другие варианты
Январь ЩIымахуэку мазэ ЩIымахуэку мазэ ЩIышылэ  
Февраль ЩIымахуэкIэ мазэ Мазае мазэ Мазае Мазэ хъуанэ, Мазэ ябгэ
Март Гъатхэпэ мазэ Гъатхэпэ мазэ Гъатхэпэ Уэдыбэ, IутIыжыгъуэ
Апрель Гъатхэку мазэ Мэллъхуэгъуэ мазэ Мэлыжьыхь Удзыпэ къэхъеигъуэ
Май ГъатхэкIэ мазэ ВэнгъуэкIэ мазэ Накъыгъэ ВэнгъуэкIэ, ХакIуэ утIыпщыгъуэ
Июнь Гъэмахуэпэ мазэ Гъэмахуэпэ мазэ Мэкъуауэгъуэ Напхъуэ
Июль Гъэмахуэку мазэ Бадзэуэгъуэ мазэ Бадзэуэгъуэ  
Август ГъэмахуэкIэ мазэ ШыщхьэIу мазэ ШыщхьэIу  
Сентябрь Бжьыхьэпэ мазэ Iуэгъуэ мазэ ФокIадэ  

Iуэгъуэ, гъубжэдэх мазэ

Октябрь Бжьыхьэку мазэ Жэпуэгъуэ мазэ Жэпуэгъуэ Созэрэщ и мазэ
Ноябрь БжьыхьэкIэ мазэ ЩакIуэуэгъуэ мазэ ЩакIуэгъуэ

ТхьэщIын, Мэкъу ишыжыгъуэ,

Гъуэгыгъуэ, ТIы утIыпщыгъуэ

Декабрь ЩIымахуэпэ мазэ Дыгъэгъазэ мазэ Дыгъэгъазэ Пхъэзей

Таов Х.Т., Батырова Л.Х.
АДЫГЭ КАЛЕНДАРЬ
(махуэхэм, мазэхэм я цIэхэр)

3638 | 13.05.2025 | Статьи | Admin
Всего комментариев: 0
avatar